Unizo publiceerde recent zijn nieuw Freelance Focus rapport waarin ze op basis van marktbevraging peilen naar het reilen en zeilen in freelanceland. We vatten het document voor jou samen, maar lees gerust de volledige versie via deze link of download hier rechtstreeks het document.
Samenvatting
Het rapport Freelancer Focus 2024, uitgebracht door UNIZO, biedt een uitgebreid inzicht in de staat van freelancen in Vlaanderen en Brussel. Het document belicht zowel de groeiende populariteit van freelancen als de uitdagingen waarmee freelancers worden geconfronteerd. Hierin worden trends, statistieken, en aanbevelingen besproken op basis van een grootschalige enquête onder freelancers en een analyse van economische gegevens.
Groei van freelancen
Freelancen is de afgelopen jaren aanzienlijk gegroeid, met name door de toenemende vraag naar flexibiliteit in werk en de mogelijkheden die technologische ontwikkelingen bieden. In Vlaanderen waren in 2024 meer dan 178.000 freelancers actief, een stijging van 32% over vijf jaar. Brussel kende een groei van 23% in dezelfde periode. De meerderheid van de freelancers werkt via een vennootschap (58% in Vlaanderen, 60% in Brussel).
Freelancers zijn actief in diverse sectoren, met consultancy (41%) en ICT (25%) als koplopers. Creatieve beroepen en educatieve diensten zijn ook prominent aanwezig. Deze groei weerspiegelt niet alleen de populariteit van freelancen, maar ook de toenemende diversiteit van opdrachten.
Profiel en drijfveren
De typische freelancer is gemiddeld 51 jaar oud, met een hoger opleidingsniveau; 86% heeft minstens een bachelor- of masterdiploma. De meeste freelancers kiezen bewust voor zelfstandigheid vanwege de autonomie, flexibiliteit en de mogelijkheid om uitdagende opdrachten uit te voeren. Maar liefst 88% zou opnieuw kiezen voor freelancen.
Freelancers combineren vaak meerdere opdrachten tegelijk en werken gemiddeld 40 uur per week, waarvan 36 factureerbaar. Het uurtarief varieert sterk per sector en opdracht, met een gemiddelde van €76 per uur in ICT en €84 in consultancy. Hoewel financiële zekerheid minder vaak een prioriteit is, zorgen freelancetarieven steeds meer voor een goed inkomen.
Uitdagingen en zorgen
Het vinden van opdrachten blijft een grote uitdaging. 43% van de respondenten ziet het aantrekken van nieuwe klanten als een belangrijke kopzorg, samen met zorgen over het sociaal statuut (32%) en administratieve lasten (30%). Andere aandachtspunten zijn onder meer dalende tarieven en de combinatie van werk en privéleven.
Freelancers worden regelmatig geconfronteerd met ongelijke machtsverhoudingen in contractonderhandelingen, wat leidt tot bezorgdheid over onevenwichtige clausules, wanbetalingen en onredelijke eisen. Dit benadrukt de noodzaak van betere bescherming binnen B2B-relaties.
Tips voor balans en succes
Het rapport biedt praktische aanbevelingen om freelancers te helpen bij het waarborgen van een goede werk-privébalans en het optimaliseren van hun activiteiten:
- Prioriteiten stellen: Het opstellen van een duidelijke planning helpt freelancers om efficiënt te werken en mentale rust te bewaren.
- Netwerken: Het opbouwen van een sterk professioneel netwerk is essentieel om opdrachten te vinden en relaties te onderhouden.
- Cashflowmanagement: Een goede financiële buffer biedt stabiliteit in periodes van minder werk of hogere belastingdruk.
- Zelfzorg: Regelmatige fysieke activiteit en tijd voor ontspanning dragen bij aan duurzame productiviteit.
Beleidsaanbevelingen
UNIZO pleit voor verbeteringen in het sociaal statuut van freelancers. Prioriteiten zijn onder andere een beter pensioensysteem, arbeidsongeschiktheidsuitkeringen op basis van inkomen en betere bescherming tegen economische risico’s. Ook wordt de nadruk gelegd op transparantie en duidelijke afspraken in samenwerkingen tussen freelancers en opdrachtgevers. UNIZO waarschuwt tegen pogingen om freelancers in een werknemersstatuut te dwingen, omdat dit hun autonomie en flexibiliteit zou aantasten.
Een specifieke aanbeveling richt zich op beter opdrachtgeverschap, wat inhoudt dat bedrijven duidelijke contracten en eerlijke samenwerking moeten bieden. Daarnaast pleit UNIZO voor strengere wetgeving tegen misbruik in B2B-relaties, zoals onevenwichtige contracten en machtsmisbruik.
Positieve toekomstperspectieven
Het rapport sluit af met een optimistische blik op freelancen in Vlaanderen en Brussel. Ondanks uitdagingen blijft freelancen een aantrekkelijk en groeiend segment van de arbeidsmarkt. Het succes van freelancers wordt deels bepaald door hun vermogen om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden en nieuwe technologieën te omarmen. UNIZO benadrukt dat freelancers onmisbaar zijn voor een dynamische economie en blijft zich inzetten voor hun belangen.